Błąd jako wada oświadczenia woli strony umowy

Błąd jako wada oświadczenia woli strony umowy to publikacja ukazująca regulację prawną sytuacji, w których jedna ze stron umowy składa swoje oświadczenie woli pod wpływem błędu. Autor zawęża swoje rozważania do umów jako czynności prawnych o największej doniosłości. W ramach tych czynności prawnych szczególnie widoczny jest konflikt występujący pomiędzy osobą powołującą się na wadę oświadczenia woli a jej kontrahentem, a patrząc w szerszej perspektywie – pomiędzy ochroną autonomii woli a koniecznością zapewnienia stabilności obrotu prawnego. Szczególną uwagę skupia autor na omówieniu regulacji zawartej w Kodeksie cywilnym,  mającej podstawowe znaczenie dla unormowania błędu jako wady oświadczenia woli. Podjęta zostaje również próba badania instytucji jurydycznej błędu z wykorzystaniem metody ekonomicznej analizy prawa.

Publikacja została podzielona na następujące Rozdziały:

• ogólne wiadomości o błędzie jako o wadzie oświadczenia woli (m.in.: błędne oświadczenia woli z punktu widzenia prawa; wykładnia oświadczenia woli oraz jej wpływ na stosowanie przepisów o błędzie; oświadczenie woli a treść kreowanego stosunku cywilnoprawnego; inne niż błąd wady oświadczenia woli),
• rozważania prawno-porównawcze (błąd według prawa francuskiego; prawo niemieckie; common law – analiza na przykładzie rozwiązań funkcjonujących na terenie Anglii i Walii; konstrukcja prawna błędu w polskim Kodeksie zobowiązań z 1933 r.; błąd według prawa holenderskiego; błąd według projektu instrumentu opcjonalnego),
• błąd w ujęciu ekonomicznej analizy prawa (pojęcia i metody ekonomicznej analizy prawa; ekonomiczna analiza jurydycznej konstrukcji błędu),
• przesłanki błędu jako wady oświadczenia woli (m.in.: możliwość zastosowania regulacji błędu – problemy praktyczne; konstrukcja prawna przesłanek błędnego oświadczenia woli z art. 84 KC; zniekształcenia transmisyjne; przesłanki podstępu z art. 86 KC),
• uchylenie się od skutków błędnego oświadczenia woli (podstawowe cechy sankcji błędnego oświadczenia woli; sposób wykonania prawa przez erransa; termin do złożenia oświadczenia zmierzającego do wzruszenia błędnej wymowy; możliwość dysponowania uprawnieniem kształtującym z art. 88 KC; praktyczne konsekwencje uznania wzruszenia błędnego oświadczenia woli za czynność prawną; problem odpowiedzialności odszkodowawczej strony z tytułu uchylenia się od skutków błędnego oświadczenia),
• zbieg regulacji błędu z innymi normami ochronnymi ( wzruszalność błędnej umowy a jej bezwzględną nieważność; sytuacja erransa, któremu przysługują uprawnienia z tytułu rękojmi; podstęp i błąd a odpowiedzialność deliktowa; inne wybrane postacie zbiegów),
• ogólna regulacja błędu jako wady oświadczenia woli strony umowy w projekcie nowego Kodeksu cywilnego (pierwszeństwo interpretacji umowy oraz przypisanie oświadczenia woli; prawne przesłanki błędu; kwestia istnienia odrębnej regulacji podstępu; zniekształcenia transmisyjne; sankcja wadliwego oświadczenia woli; zbieg z innymi uprawnieniami przysługującymi stronie),
• szczególne regulacje błędu strony umowy w przepisach Kodeksu cywilnego (ugoda; umowa o dział spadku).

Publikacja jest skierowana do osób zajmujących się stosowaniem prawa oraz świadczących profesjonalną pomoc prawną, w szczególności sędziów, prokuratorów, notariuszy, komorników, adwokatów oraz radców prawnych, a także dla aplikantów zawodów prawniczych. Autor kompleksowo omawia wszystkie zagadnienia z punktu widzenia teorii i praktyki, dlatego też publikacja przydatna będzie również dla wszelkich innych osób interesujących się tą tematyką.

Wysoko oceniam warsztat naukowy Autora. Swoje tezy oparł On na analizie bardzo bogatego zbioru źródeł, obejmującego literaturę krajową i zagraniczną oraz orzecznictwo sądowe. Jasno wyraża podglądy, argumentuje logicznie i z poszanowaniem odmiennych stanowisk, Jego tok myślenia jest poprawny, a tezy spójne.

Podsumowując powyższe uwagi, stwierdzam, że monografia dr Mateusza Królikowskiego ,,Błąd jako wada oświadczenia woli strony umowy według Kodeksu cywilnego” stanowi twórcze i wartościowe opracowanie podjętych w niej zagadnień i stoi na dobrym poziomie merytorycznym i warsztatowym, a ponadto będzie przydatna dla praktyki prawniczej.

Fragment recenzji prof. dr. hab. Piotra Machnikowskiego

Recenzja książki:

Błędem niewybaczalnym jest nieposiadanie tej książki – od tego błędu nie można się uchylić.

Wojciech