Faszyzm ostrzeżenie

Książka stanowi osobistą i aktualną analizę zjawiska faszyzmu w XX wieku oraz jegowpływu na świat współczesny autorstwa jednej z najwybitniejszych postaciamerykańskiej sceny politycznej, a zarazem pierwszej kobiety pełniącej funkcjęsekretarza stanu USA. Wydawać by się mogło, że w świecie tak brutalnie doświadczonymprzez zbrodnie faszyzmu nie ma miejsca dla dzisiejszych spadkobierców Hitlera iMussoliniego. Madeleine Albright kwestionuje tę tezę, odwołując się do własnychwspomnień z dzieciństwa, które spędziła w targanej wojną Europie, oraz do osobistychdoświadczeń ze służby w dyplomacji.

Faszyzm nie tylko przetrwał XX wiek, ale – jak twierdzi autorka – stanowi dzisiajnajpoważniejsze od czasów drugiej wojny światowej zagrożenie dla pokoju isprawiedliwości. Duch przemian demokratycznych, który w momencie zburzenia MuruBerlińskiego ogarnął wszystkie kontynenty, obecnie jest w odwrocie. StanyZjednoczone, od lat w awangardzie piewców wolności, rządzone są przez prezydenta,który karmi się tworzeniem nowych podziałów i pogardą dla instytucji demokratycznych.
W wielu krajach problemy natury ekonomicznej, technologicznej czy kulturowej wywołująpolaryzację poglądów politycznych, osłabiając centrum. Przywódcy, tacy jak WładimirPutin czy Kim Dzong Un, wykorzystują wiele instrumentów, jakimi posługiwali sięfaszyści w latach 20. i 30. minionego stulecia.

„Faszyzm. Ostrzeżenie” to lektura aktualna nie tylko na czasy współczesne. Toksiążka, której autorka studiowała historię, a następnie sama miała okazję jąwspółtworzyć. Madeleine Albright wzywa do walki, daje lekcje, które należy przerobić,zadaje pytania, na które musimy znaleźć odpowiedź, aby nie powtórzyć tragicznychbłędów przeszłości. Książka znakomicie wpisuje się w gorącą polityczną dyskusję oautorytaryzmie w dzisiejszej Polsce. Albright pisze: „Polacy dzielą się na tych,którzy krytycznie patrzą na Kaczyńskiego, przerażeni tym, że »nie żyją już w wolnymkraju«, oraz tych, którzy postrzegają go i jego partię jako obrońców polskiejtożsamości w wielojęzycznym świecie”.

***

MADELEINE ALBRIGHT – w latach 1997–2001 piastowała funkcję sześćdziesiątego czwartegoamerykańskiego sekretarza stanu. W trakcie swojej bogatej kariery pracowała w BiałymDomu, na Kapitolu i jako ambasador USA przy Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Jestprofesorem stosunków międzynarodowych na Georgetown University w Waszyngtonie. WPolsce ukazała się jej książka Pani sekretarz stanu.