Kształtowanie etosu zaufania w szkole. Studium socjopedagogiczne

Małgorzacie Czerwiec udało się bowiem […] skonstruować ważne dla procesu kształcenia i wychowania matryce kategorii, pojęć, problemów i dylematów tożsamościowych człowieka współczesnego i tym samym stworzyć zarys oryginalnej integracyjnej, humanistycznej teorii szkoły. […]

W pierwszej części niniejszej publikacji zaufanie zaprezentowano jako ostoję życia społecznego, z uwzględnieniem kontekstu teoretycznego, stanowiącego tło i gwarantującego możliwość formułowania poszczególnych definicji terminu. Dokonano eksplikacji zaufania z perspektywy różnych dziedzin nauki, a także odniesiono się do pojęcia „etos” i podjęto próbę analizy tego zjawiska. Poruszono również problematykę zaufania w wybranych historycznych koncepcjach filozoficznych oraz socjologicznych (między innymi u Emila Durkheima i Anthony’ego Giddensa). Z uwagi na istnienie także psychologicznych fundamentów zaufania nie zabrakło odwołania do klasycznej już teorii rozwoju psychospołecznego jednostki Erika Eriksona oraz do implikacji wczesnej socjalizacji w postaci stylów przywiązania. Szczególne miejsce w pierwszej części zajęła socjologiczna teoria zaufania według Piotra Sztompki. Ponadto przedstawiono w niej deskrypcję kapitału społecznego ze wskazaniem na jego związki z edukacją. Omówiono też zjawisko anomii społecznej jako efektu rozpadu więzi, szczególnie w rodzimym kontekście – wypunktowano tu kulturowe źródła niskiego poziomu zaufania Polaków zakorzenione w konflikcie etosów, rozbieżność mentalności i swoistość systemu kulturowego.