Metodyka pracy w sądach administracyjnych

Metodyka pracy w sądach administracyjnych podejmuje ważną problematykę odnoszącą się m.in. do zadań i obowiązków sędziego sądu administracyjnego.

Część I publikacji to praktyczny komentarz zawierający omówienie m.in. takich zagadnień, jak:

• czynności sądowe (np. czynności przewodniczących wydziałów, sędziów i asystentów),
• postępowanie w I instancji, czyli właściwość sądu, dopuszczalność skargi, podstawy wyłączenia sędziego, braki formalne, wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu, mediację, postępowanie uproszczone, środki dyscyplinujące organ, okoliczności powodujące przerwanie biegu postępowania, rozpoznanie sprawy na rozprawie, rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, orzeczenia, zwrot kosztów postępowania,
• postępowanie w II instancji, czyli podstawy wyłączenia sędziego, braki formalne, podstawy nieważności, granice zaskarżenia, przerwanie biegu postępowania, rozpoznanie sprawy na rozprawie, rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, orzeczenia, zwrot kosztów postępowania,
• związanie prawomocnym orzeczeniem sądu,
• rektyfikacja orzeczeń,
• czynności w postępowaniach szczególnych, czyli wznowienie postępowania, skarga na niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia, wniosek o unieważnienie prawomocnego orzeczenia, skarga na przewlekłość postępowania,
• rozpatrywanie sporów kompetencyjnych i sporów o właściwość, a także
• obowiązki wobec sądów, trybunałów i innych podmiotów; nadzór Prezesa NSA; udostępnianie akt i informowanie o sprawach; czynności w obrocie zagranicznym; odtworzenie akt zaginionych lub zniszczonych.

W publikacji uwzględniono wszystkie zmiany, które ukazały się od poprzedniego wydania książki, m.in. wynikające z:

• ustawy z 10.1.2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (…) (Dz.U. z 2014 r. poz. 183); mają one na celu usprawnienie funkcjonowania e-administracji przez m.in. wprowadzenie zapewnienia stronie postępowania dostępu on-line do akt sprawy, zapewnienie możliwości składania pism procesowych w formie dokumentu elektronicznego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uregulowanie kwestii doręczania e-pism przez sądy administracyjne; zmiana wejdzie w życie 15.5.2018 r.;
• ustawy z 10.6.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 996 ze zm.), której przepisy przewidują obligatoryjne (na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego) zawieszenie postępowania, którego stroną jest podmiot w restrukturyzacji; zmiana weszła w życie 9.10.2017 r.;
• ustawy z 5.9.2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1579), której przepisy m.in. wyeliminowały pojęcia i instytucje nieznane w rozporządzeniu eIDAS i dostosowały terminologię krajowych aktów prawnych do terminów występujących w tym rozporządzeniu oraz uregulowały te obszary, które są niezbędne do umożliwienia stosowania rozporządzenia eIDAS na gruncie prawa polskiego (wyznaczono m.in. organ nadzoru); zmiana weszła w życie 7.10.2016 r., a częściowo wejdzie w życie 29.9.2018 r.;
• ustawy z 15.12.2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 2261), w wyniku której dostosowano przepisy ustawy − Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi określające organy uprawnione do podejmowania za Skarb Państwa czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, konieczne w związku z rozszerzeniem zakresu działania Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej o zastępstwo Skarbu Państwa, państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo organów administracji rządowej w postępowaniu przed sądami administracyjnymi; zmiana weszła w życie 1.1.2017 r.;
• ustawy z 7.4.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935), polegające m.in. na wprowadzeniu instytucji sprzeciwu od decyzji kasatoryjnej, ustanowieniu zasady zachowania terminu na wniesienie skargi w razie skierowania jej wprost do sądu administracyjnego, usunięciu wymagania wezwania organu do usunięcia naruszenia prawa oraz na zmianie modelu postępowania mediacyjnego w toku postępowania przed sądami administracyjnymi; zmiana weszła w życie 1.6.2017 r.;
• ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5) wprowadzającej m.in. możliwość składania do SN skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów, w tym z ostatnich 20 lat. W SN powstaną dwie nowe izby − Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Dyscyplinarna − z udziałem ławników wybieranych przez Senat. Ta druga będzie prowadziła postępowania dyscyplinarne wobec sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych. Ustawa przewiduje też przechodzenie sędziów SN w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia, z możliwością przedłużania tego przez Prezydenta RP; ustawa wejdzie w życie 3.4.2018 r.
• projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Druk RCL Nr UD334), w wyniku której na sądownictwo administracyjne zostanie nałożony obowiązek całkowitej cyfryzacji postępowania sądowego (i tak m.in. dokumenty pochodzące od sądu administracyjnego, uzyskane z systemu teleinformatycznego będą miały charakter wiążącego prawnie dokumentu; orzeczenia w postaci wydruków z systemu teleinformatycznego będą mogły być weryfikowane w systemie, w tym celu nastąpi integracja sądowego systemu teleinformatycznego z rejestrem PESEL; będzie wprowadzony obowiązek podawania w pismach w postępowaniu sądowoadministracyjnym numeru PESEL, KRS lub NIP; protokoły, notatki, wyroki oraz ich orzeczenia będą utrwalane w formie elektronicznej w systemie teleinformatycznym); zmiana wejdzie w życie 28.2.2019 r., a częściowo 14.5.2018 r.

Część II publikacji to wzory poszczególnych pism procesowych, m.in. zarządzenie o wezwaniu do usunięcia braków formalnych skargi albo pisma procesowego, postanowienie o odrzuceniu skargi, postanowienie o odmowie wstrzymania wykonania decyzji, wyrok stwierdzający niezgodność z prawem uchwały jednostki samorządu terytorialnego, wyrok oddalający skargę o wznowienie postępowania albo o stwierdzenie niezgodności z prawem.

Publikacja jest skierowana przede wszystkim do sędziów sądu administracyjnego oraz asystentów sędziów sądu administracyjnego oraz dla aplikantów. Książka będzie także bardzo pomocna dla osób świadczących profesjonalną pomoc prawną, m.in. radców prawnych, adwokatów, doradców podatkowych. Autorzy szczegółowo omawiają dane zagadnienia, uwzględniając liczne orzeczenia sądów administracyjnych.