Nieznane relacje dyplomatów pruskich w przeddzień wojny Francji z Austrią i Prusami w 1792 roku

Henryk Kocój prowadził rozległe badania źródłowe w archiwach w Merseburgu i Dreźnie dotyczące wewnętrznej i zagranicznej polityki jakobinów oraz genezy konfliktu zbrojnego między Austrią i Prusami a Francją. W niniejszej książce prezentuje ciekawą wymianę korespondencji między posłem pruskim w Paryżu Bernhardem Wilhelmem Goltzem a królem pruskim Fryderykiem Wilhelmem II.

Goltz uważnie śledził wypowiedzi członków Zgromadzenia Narodowego, zwłaszcza te dotyczące polityki zagranicznej Francji. W swych depeszach bardzo interesująco oceniał politykę Robespierre’a, który podkreślał konieczność respektowania władz konstytucyjnych przez społeczeństwo. W raportach wskazywał na niebezpieczeństwo, jakie zagraża Ludwikowi XVI i jego małżonce.

Poseł pruski wielokrotnie opisywał stan anarchii we Francji i porównywał go z pomyślnym rozwojem Anglii. Wspominał, że liczna grupa oficerów francuskich stara się o dymisję, ponieważ brakuje właściwego zaopatrzenia armii w ubrania i buty. Dostrzegał destrukcyjną politykę jakobinów i jej dalekosiężne konsekwencje. Król pruski podzielał poglądy swego przedstawiciela w Paryżu i przewidywał, że wobec przewagi militarnej Prus i Austrii Francuzi nie mają żadnych szans w starciu z tymi mocarstwami.