Polska jesień

Opublikowana w połowie lat 50. Polska jesień Jana Józefa Szczepańskiego wydaje się wciąż jedną z najbardziej interesujących książek podejmujących problematykę Września 1939. Autor przedstawia ówczesne wydarzenia z perspektywy głównego bohatera powieści, Pawła Strączyńskiego, w którego losach można się doszukać elementów biografii samego pisarza, uczestnika kampanii wrześniowej. Zbieżność realnych wydarzeń z opisanymi w utworze, zagubienie Polaków w obliczu rozpoczynającej się wojny, historia powstawania powieści, dzieje jej rękopisu oraz wymowa utworu – o tym wszystkim pisze w obszernym wstępie Stefan Zabierowski, wybitny znawca pisarstwa Jana Józefa Szczepańskiego. Polska jesień ukazuje się w „Bibliotece Narodowej” po raz pierwszy. Do tomu dołączono esej Wrześniowe vis-a-vis, napisany po latach odautorski komentarz do powieści.

Jan Józef Szczepański (1919–2003) – prozaik, reporter, tłumacz autor esejów i scenariuszy filmowych. W czasie wojny żołnierz AK. W głośnym zbiorze esejów Przed nieznanym trybunałem (1975) wypowiadał się na temat powinności pisarza i literatury. Tłumaczył m.in. prozę Josepha Conrada-Korzeniowskiego i Grahama Greena. Na podstawie jego scenariuszy powstały tak znane filmy jak Westerplatte Stanisława Różewicza (1967) i Hubal Bohdana Poręby (1973). Reportaże zebrał m.in. w tomach Do raju i z powrotem (1964) i Nasze nie nasze (1984). W latach 1947–1953 był członkiem redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Ostatni prezes rozwiązanego w stanie wojennym Związku Literatów Polskich, jeden z założycieli i pierwszy prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Laureat wielu prestiżowych nagród, polskich i zagranicznych.

Stefan Zabierowski (ur. 1940) – historyk literatury polskiej, emerytowany profesor w Instytucie Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego. Szczególnie zainteresowany pisarstwem „pokolenia 1920”: Jana Józefa Szczepańskiego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Borowskiego i Leszka Proroka. Badacz biografii i twórczości Josepha Conrada-Korzeniowskiego i jego związków z kulturą polską. Członek m.in. Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Polskiego Towarzystwa Conradowskiego. Ostatnio opublikował książki Wojna i pamięć (2006) oraz W kręgu Conrada (2008).