Strzelby, zarazki i stal. Krótka historia ludzkości

Najlepsza popularnonaukowa książka roku.

Nagroda Pulitzera.

„Książka wielkich pytań i równie wielkich odpowiedzi”.

Yuval Noah Harari, autor bestsellera Sapiens: od zwierząt do bogów

W tej przełomowej książce Jared Diamond odkrywa, co tak naprawdę nadało bieg historii i przyczyniło się do największych przemian, które ukształtowały świat, jaki znamy. Autor, błyskotliwie wykorzystując wiele dyscyplin naukowych, udowadnia, że to właśnie trzy tytułowe czynniki – strzelby, zarazki i stal – ukształtowały ludzkość. Społeczeństwa, które najwcześniej zajęły się produkcją żywności i udoskonaliły metody jej wytwarzania, najszybciej też porzuciły etap łowiecko-zbieracki, a następnie rozwinęły kulturę pisaną i technologię, równocześnie wyłaniając struktury organizacji państwowej i religijnej. Ale także pośrednio wytworzyły wyniszczające zarazki i udoskonaliły broń, z której pomocą podążyły w świat drogą morską i lądową, aby podbić kultury mniej rozwinięte.

By zilustrować i potwierdzić swoją teorię, autor wyruszył w ekscytującą podroż po naszym globie. Dzięki temu powstała książka wyjątkowa, łącząca wydawałoby się odległe od siebie dziedziny nauki, takie jak geografia, botanika, mikrobiologia czy językoznawstwo i historia, a przy tym napisana językiem niezwykle przystępnym, zrozumiałym dla każdego czytelnika, który chce lepiej zrozumieć otaczającą go rzeczywistość.

Strzelby, zarazki i stal zaliczane są do najdonioślejszych publikacji popularnonaukowych ostatnich lat oraz stanowią jedną z najważniejszych prób zrozumienia funkcjonowania współczesnego świata, obalając jednocześnie wiele rasowych uprzedzeń.

„Książka Jareda Diamonda to nie spacer, a porywający bieg z przeszkodami po historii gatunku ludzkiego, odległych kontynentach i wydarzeniach z różnych epok. Autor stawia tysiące najbardziej fascynujących pytań o losy człowieka i tworzonych przez niego cywilizacji. Śledzimy je od początku ewolucji po współczesność, od najdalszych regionów Oceanii po krańce wszystkich znanych nam kontynentów.

Opowieść łączy jedna fundamentalna kwestia: dlaczego jest jak jest? Dlaczego cywilizacja techniczna, która zdominowała współczesny świat, narodziła się właśnie w zachodniej Eurazji i stąd dokonała podboju planety? Dlaczego nie dokonali tego australijscy aborygeni albo potomkowie ludów prekolumbijskich? Co spowodowało ten wykrzywiający nasze pojmowanie świata fenomen? Odpowiedzi pewnych nie dostaniemy prawdopodobnie nigdy, dlatego tym ważniejsze są błyskotliwe spekulacje Diamonda, zawsze oparte na głębokiej wiedzy i szacunku dla faktów. Polecam Strzelby, zarazki i stal zwłaszcza dziś, w maju 2020 roku, kiedy piszę te słowa. Może właśnie dzięki tej książce lepiej zrozumiemy, że światowa pandemia to nie kara boża, a tylko kolejny etap w ewolucji gatunku”.

Bogusław Chrabota